Kaaskop in Italië: Alle wegen leiden naar Rome

“Tutte le strade portano a Roma.” (Komen de Italiaanse lessen op Duolingo toch nog van pas). Ook Kaaskop Abroad moest een keer Rome aandoen, want alle (digitale) wegen leiden naar de Italiaanse hoofdstad Rome.  In 2015 bezocht ik Rome met mijn gezinneke en hadden we zes dagen lang ontzettend veel vertier. Rome is de hoofdstad van Italië en er wonen bijna zäs miljoen mensen. Daarnaast is Rome de figuurlijke hoofdstad van het de Rooms-katholieke kerk en wordt de stad vaak beschouwd als de bakermat van onze moderne maatschappij.

Alle wegen leiden naar Rome, maar welke wegen moet je begaan als je nu eenmaal in Rome bent aangekomen? Ik heb drie leuke routes (percorsi) voor je uitgekozen om te bewandelen, fietsen of met de Vespa rond te touren. Andiamo!

Percorso uno: Colossaal Rome

De eerste route die ik aan jullie ga introduceren, is de route die dwars door het antieke Roomse hart loopt. We starten deze route bij het majestueuze Colosseum. Dit icoon van de stad pronkt al meer dan 2000 jaar aan de rand van het Forum Romanum. Het colosseum, dat voorheen het Amphitheatrum Flavium heette, is oorspronkelijk een amfitheater. Dat klinkt ook logisch als we naar de oude naam kijken. Na de opening werden er gelijk honderd dagen lang Spelen gehouden en het Romeinse volk kwam hier altijd met veel plezier de gladiatorengevechten aanschouwen. Om de zoveel tijd werden ook dieren losgelaten om tegen elkaar – of tegen de gladiatoren – te vechten. Tegenwoordig lopen er alleen maar mannen in gladiatorenpakjes rond, dus wees niet bang dat je opgegeten kunt worden door een tijger. Je kunt het Colosseum bezoeken met een los toegangsbewijs, maar ook met de Rome City Pass. 

Het Forum Romanum – welke direct aan het Colosseum ligt – was het centrum van het antieke Rome en hier werden jarenlang de belangrijkste beslissingen genomen in het Romeinse Rijk. Het was zelfs een lange tijd hét economische en politieke centrum van de westerse wereld. In de 8e eeuw voor Christus werden een aantal nederzettingen gevormd aan de oever van de Tiber. Deze groeiden al snel uit tot het Romeinse Rijk, die rond de eerste eeuw na Christus van Zuid-Nederland tot aan Egypte rijkte. Onwijs groot! Toch werden nog steeds alle beslissingen gemaakt op het Forum Romanum. Waarom? Omdat de locatie middenin de belangrijkste heuvels van de stad ligt. De oudste gebouwen zijn van religieuze aard, omdat de meeste goden een tempel hadden op het Forum. Tegenwoordig heeft het Forum Romanum grotendeels een toeristische functie, maar veel gebeurtenissen die hier hebben plaatsgevonden hebben wel degelijk veel invloed op ons dagelijks leven. Met het ongetrainde oog zie je echter alleen maar ruïnes, dus het is het leukst als je met een gids (en een fiets) het Forum Romanum leert kennen. Achter het Forum Romanum ligt het Circo Massima, waar wagenrennen werd georganiseerd. Het was het grootste stadion die de stad kende. Zeker de moeite waard om eens rond te koekeloeren. 

De route laat ik eindigen bij het Altare della Patria (Altaar van het Vaderland). Deze is gebouwd tussen 1885-1911 en wordt verafschuwd door de inwoners van Rome. Het is niet per se het mooiste gebouw, maar het is wel degelijk indrukwekkend (en gratis te bezoeken!). Het is tevens een van de mooiste uitkijkpunten van Rome (waar je dan weer wel een toegangsprijs voor moet betalen). De typemachine, zoals het monument door vele Italianen wordt genoemd, representeert de (toenmalige) Italiaanse regio’s en de eenheid van de Italiaanse republiek. Rome was vroeger het middelpunt van de wereld, maar ook zeker nu heeft de stad zeker haar charme weten te bewaren. En die charme kun je het beste bekijken vanuit een van de torens van het Altare della Patria

Percorso due: Langs de Tiber

De tweede route wil ik heel graag even toelichten. Wij sliepen tijdens onze reis naar Rome in een super schattig boutique hotel met een dakterras dat over heel de stad uitkeek. Maar. Maar. Maar. Er was geen zwembad! En gedurende de meivakantie – en ook zeker tijdens de zomervakantie – is het in Rome tantoe warm. Natuurlijk stroomt de Tiber door de gehele stad, maar ik vond het destijds iets te spannend om van één van de monumentale bruggen te springen. Dus ik wil een aantal verfrissende opties introduceren langs de Tiber. 

Vroeg opstaan is natuurlijk een slimme optie, want dan heeft de zon onze aarde nog niet warmgebroed met haar zonnestralen. De Romeinen deden dit zelf ook. Rond de klok van 13-16 uur rust iedereen uit en gaan ze eten. Niet alleen de Spanjaarden doen aan siëstas dus! Ook ’s avonds – als je batterijen weer zijn opgeladen – heb je genoeg tijd om te genieten van bezienswaardigheden, winkels en restaurants. In Rome staan op elke straathoek fonteintjes waar je (veilig) uit kunt drinken. Ook is de Italiaanse gelato tamelijk beroemd, dus schaam je niet als je twee keer op een dag een heerlijke Italiaanse bol besteld. Rome heeft een zomerse traktatie genaamd Grattachecca. Dit is een soort slushpuppy met siroop erbovenop. Smullen maar!

Maar het voornaamste wat je kunt doen om af te koelen, is het staren naar het heerlijke water van de Tiber rivier. Enfin, ik zou het voor geen geld willen drinken, maar je snapt wat ik bedoel. Haar water stroomt vanuit de Apenninebergen recht de Italiaanse hoofdstad in. Waar een rivier is, kun je ook wel degelijk bruggen verwachten. En natuurlijk moet dat in een stad als Rome zo sierlijk als het maar zijn kan. De Ponte Fabricio en Ponte Cestio verbinden het Tibereiland met het vasteland. Maar ook de Ponte Milvio, Ponte Sant’Angelo, Ponte Sisto en Ponte della Musica zijn zeker ook leuk om overheen te wandelen. Het is in ieder geval veel veiliger dan springen. Het Ponte Sant’Angelo is trouwens de toegangsweg naar het Kasteel van Sant’Angelo. Deze staat recht langs de rivierflanken en biedt als een waanzinnige achtergrond voor je foto’s langs de Tiberrivier. Het Tibereiland is gelegen in het centrum van de stad. Het eiland is 270 meter lang en 67 meter breed. De Isola Tiberina biedt verkoeling op een warme zomerdag en hier kun je met al je vriendjes en vriendinnetjes een heerlijke picknick organiseren. 

Het leuke aan je eigen routes maken, is dat je ze zo lang en kort kunt maken als je zelf wil. Mocht je echt naar verkoeling wil snakken, zijn de stranden in de provincie Lazio (waar Rome de hoofdstad van is) zeker niet ver weg. In Italië zijn de stranden echter niet altijd vrij toegankelijk, dus bereid je wel voor op het huren van een parasol en strandstoelen. De leukste stranden zijn Paradise Beach (Maccarese), Fregene, Ostia, Aznio.Nettuno of Sabaudia. De Roomse stranden zijn gemakkelijk te bereiken met de Cotral-bus of met de trein! Pas je wel op voor de haaien? 

Percorso Tre: Katholieke route

Rome (en het daar in liggende Vaticaanstad) staat natuurlijk bekend als dé katholieke hoofdstad van de wereld. Daarom is het leuk om juist de katholieke kerken die de stad rijk is te bezoeken. Ook al ben je zelf niet gelovig, het is zeker niet verboden om te genieten van de katholieke kerken en de invloeden die het geloof heeft (gehad) op onze (westerse) maatschappij. Wanneer pelgrims Rome bezoeken, worden zij geacht zeven kerken te bezoeken. Zo verdienen zij de aflaat die aan hun pelgrimage verbonden is. Het getal zeven symboliseert de zeven heuvels van Rome. Ik ga jullie zeker niet aanraden om al die kerken te bezoeken, maar ik wil wel degelijk een aantal katholieke plekken aan jullie introduceren.

We beginnen onze route in het zuiden van de stad. Verrek! Daar zien we de kleine kerk Santa Maria in Cosmodin. Dit is een middeleeuwse kerk gelegen aan de flank van de Tiberrivier. De kerk is beroemd geworden door de Bocca della Verita (let. mond van de waarheid). Dit was oorspronkelijk een oud potdeksel, maar de mythe spreekt dat het de hand van leugenaars af zal bijten als zij het putdeksel eenmaal aanraken. Mocht je een beetje wantrouwig zijn naar je partner/familielid is dit dus een perfecte kans om de waarheid te achterhalen. Wie heeft toch die leuke jurk uit mijn kast gestolen?!

We vervolgen de katholieke route richting het Pantheon. Deze is gesitueerd in het hart van Rome en rondom het Pantheon zijn heel veel lekkere restaurantjes te vinden. Onderweg stuiten we op een prachtige (Joodse) synagoge genaamd Tempio Maggiore di Roma. Zelfs in de katholieke hoofdstad is er ruimte voor andere geloven en dat is ook zeker terug te zien in de mooie afwerkingen van het gebouw. Wat het Pantheon het meest bijzonder maakt, is het dak. In het cirkelvormige dak zit namelijk een gat (oculus) dat het gebouw beschermt voor aardbevingen en foto-disasters (want het geeft mooi lichtinval). De voorgevel van het gebouw is echter rechthoekig. Het Pantheon werd tussen 118-125 na Christus gebouwd als tempel. Veel tempels zijn door het katholieke geloof verloren gegaan, maar het lot van het Pantheon is door de tijd bespaard gebleven. Dat komt omdat het Pantheon omgedoopt is tot kerk in 608 na Christus. Deze is gewijd aan Maria en aan de martelaren.

Richting het noorden – op Piazza del Popolo – staan de tweelingkerken. De Santa Maria in Montesanto en Santa Maria dei Miracoli lijken vanaf een afstandje identiek, maar als je goed gaat inzoomen op de details zie je dat er toch enkele verschillen zijn. Het Piazza del Popolo was lange tijd dé toegangspoort naar Rome en is tegenwoordig de onofficiële toegangspoort tot een van de grootste parken in Europa: Villa Borghese. De Italiaanse staat heeft in 1901 de tuinen opgekocht van de familie Borghese en is sindsdien een van de mooiste parken die ons continent kent. Natuur en Romeinse kunst worden hier perfect met elkaar geworven in een prachtig samenspel van architectuur, fonteinen en kunstwerken.

De route eindigt in het allerkleinste staatje van de hele wereld: Vaticaanstad. Hoe klein het staatje ook is, het is wel indrukwekkend. Het land staat in het teken van het katholieke geloof, dus je zult wel degelijk een glimp van de paus kunnen opvangen. In 1929 kreeg de staat groen licht van Mussolini om opgericht te worden en is sindsdien een volledig onafhankelijke staat, omsloten door de Italiaanse stad Rome. De beroemde Sint-Pieterskerk straalt een en al rijkdom en welvaart uit en is bovendien gratis te bezoeken. Naast een bezoek aan een van de grootste katholieke kerken ter wereld staat Vaticaanstad ook bekend om zijn museums. In totaal zijn 26 museums samengevoegd tot de Vaticaanse musea, waarbij de Sixtijnse kapel toch wel het meest bekend is. Je mag echter niet stilstaan onder het prachtige plafond van de meneer Michelangelo. En je mag ook zeker geen foto’s maken. Er zijn variaties aan kunstschatten te bewonderen, van Egyptische mummies tot aan de moderne kunst. Maar het overgrote deel van de 70.000 werken stamt uit de Renaissance. In totaal is er wel meer dan zeven kilometer aan museumvloeren te bewandelen. Daarnaast is een bezoek aan de Vaticaanse Tuinen een optie. Zolang je uiterlijk twee dagen van tevoren een verzoek indient, kun je samen met een gids de tuinen van zo’n 23 hectare bezoeken. De Vaticaanse Tuinen ademen rust uit in het centrum van de Italiaanse hoofdstad.

Vaticaanstad heeft maar 1.000 inwoners, maar het is er wel altijd druk. Als je niet lang wilt wachten op een museumbezoek kun je je ticket het beste online kopen. Je kunt ook zonder ticket naar Vaticaanstad wandelen en hopen dat een van de vele ‘cheap ticket discount’-verkopers je mazzelen met een ’te gekke prijs die je echt alleen bij hem kunt krijgen’. Ik geloof persoonlijk niet in een bepaalde religie, maar ik geloof nog veel minder in de onzin die die mensen aan mij verkopen. De laatste tip die ik je wil meegeven, is dat Vaticaanstad een heilige stad is en er daarom officiële kledingvoorschriften zijn geschreven. Bedek je schouders en knieën, zet je pet of hoed af in de heilige gebouwen en laat je man-kini thuis.

De drie routes zijn door mijzelf opgesteld als leuke wandeltochten die je langs alle bekende en meest interessante bezienswaardigheden in Rome loodst. Mocht je city trip goed bevallen, raad ik je aan om op de laatste dag een bezoek te brengen aan de bekende Trevifontein. Neem drie munten mee – ook al gaat dat lastig tegenwoordig met Apple Pay en dergelijke – die je elk in de Trevifontein mietert. De eerste munt betekent dat je ooit terugkomt naar Rome, de tweede munt zorgt ervoor dat je de liefde van je leven zult vinden en de derde munt belooft je een huwelijk. Ik heb mijn zak met muntjes al klaar liggen. Tot snel, Rome!

Benieuwd naar andere bestemmingen buiten de Italiaanse hoofdstad? De rest van Italië wacht op je! Rome is namelijk ideaal te combineren met Toscane, Napels of het Romaanse binnenland.