Er was eens een heel klein landje in de Apennijnen hier niet zo ver vandaan: San Marino. Het sprookjesachtige San Marino ligt volledig ingesloten door zijn grote broer Italië en wordt door slechts 33.000 Sammarinesi bewoond. Hierdoor is San Marino het minst bevolkte land van de Raad van Europa. Vaticaanstad is natuurlijk nóg kleiner, maar die zit niet in de Raad. Het land ademt veel cultuur en natuur uit, want midden in de bergketen Apennijnen gaat het leven in deze enclave net even anders dan in Italië: Er zijn net iets andere keukens en de geschiedenis van San Marino heeft zijn eigen verhaal. Het is er wel toeristisch door de dagjesmensen uit Rimini (in de Italiaanse provincie Emilia-Romagna), dus houdt daar rekening mee tijdens het plannen van je reis: Deze zijn vaak rond 16:00 weer cocktails aan het drinken aan het strand.
Wij hebben San Marino in 2005 als dagtripje bezocht vanuit de Italiaanse kustplaats Lido delle Nazioni in de Italiaanse provincie Emilia-Romagna. Toen was ik nog een cutie. De enclave is gemakkelijk te bereiken vanaf Rimini (luchthaven) en Bologna. Die plekken gaan we in de toekomst ook eens bezoeken op Kaaskop Abroad. Omdat San Marino zo klein is, kun je het daarom gemakkelijk binnen één dag bezoeken. Ik neem je daarom ook mee langs een aantal bestemmingen om die dag zo goed mogelijk op te vullen. Je kunt er natuurlijk ook voor kiezen om San Marino te slapen of er een langere tijd te besteden: Leuk! Laten we eens kijken wat dit minuscuul landje ons te bieden heeft. Lees je mee?
San Marino ligt zelf hoog in de bergketen van de Apennijnen. Als je de grens over wilt, merk je eigenlijk niet eens dat je een landsgrens over steekt; Er staat een klein huisje met een grenswachter, maar dat is dat. Een leuke bijkomstigheid, net als in het piepkleine Gibraltar, is dat toeristen hier geen belasting hoeven te betalen. Je zonnebril, geurtje of leuke jurk is hier dus aanzienlijk goedkoper dan in Nederland. Daarnaast eet je hier net als in Italië de lekkerste pizza’s, pasta’s en salades. Ik ben even goed gaan kijken en heb drie verschillende San Marinese lekkernijen voor jullie opgezocht: De faliero torta al testo (een hartig plat broodje gevuld met spinazie, ham en kaas), gebraden konijn met venkel én het heerlijke toetje torta tre monti (een soort cake-wafel-koekje met hazelnoot en chocolade). Smullen maar!
Ik vroeg me vooral af waarom zo’n klein landje in het binnenland van Italië na zoveel jaren nog steeds een zelfstandig land is. Het is zelfs de oudste republiek ter wereld en heeft ook nog eens de oudste grondwet ter wereld (uit 1600). De geschiedenis van San Marino gaat dus al vele jaren terug! Het land is zelf gesticht in het jaar 301 door een kloostergemeenschap (onder andere door steenhouwer Marinus van Arbe) en er is sindsdien vaak geprobeerd om het land te veroveren, vooral in de Middeleeuwen. Maar door de berg Titano was dat geen gemakkelijke klus. Slenterend door de stad kun je nog steeds veel middeleeuwse gebouwen tegenkomen. Tegenwoordig is het land vooral afhankelijk van toerisme en financiële diensten.
Tijdens je bezoek aan San Marino raad ik je aan om de drie kastelen te bezoeken die op de nationale vlag staan afgebeeld: Guaita, Cesta en Montale. De stad wordt namelijk omringd door oude stadsmuren, poorten en torens. Vooral op de 750 meter hoge Monte Titano is het indrukwekkende land en zijn landschappen goed te zien. Eromheen liggen de schitterende Apennijnen en de castelli (gemeenten) als Serravalle en Domagnano. Op een heldere dag kun je zelfs de Kroatische kust zien vanaf het berglandschap van San Marino. Op een niet zo’n heldere dag sta je met je vrolijke hoofd in de wolken. De hoofdstad van San Marino zelf, genaamd San Marino, is ook gelegen op de berg en is te bereiken met een funivia (gondel) vanuit het plaatsje Borgo Maggiore. Het oudere stadscentrum is heel leuk om te bezoeken, maar de rest van de stad is vooral prettig voor de winkelliefhebbers onder ons. Zoals je kunt zien in de foto hieronder heb ik in 2005 zeker genoten van ons dagtripje naar San Marino. Hopelijk jullie ook tijdens je rondreis door de ‘Kuit’ van Italië.
En een leuke tip: Je kunt je paspoort afstempelen in een toeristenbureau. Dat is misschien een beter souvenir dan alle kitscherige souvenirwinkels die in San Marino aanwezig staan.
