Ieder persoon, blogger, muzikant of acteur heeft als het ware een plek die hij of zij hun ’thuis’ noemt. Nu wil ik mezelf zeker geen bekend persoon noemen – hoewel de pogingen er af en toe wel zijn – maar ook ik heb een eigen thuis. Zelf ben ik in Eindhoven geboren, in ‘ons Catharina’, maar daar ben ik binnen een aantal dagen het ziekenhuis uit gebonjourd naar het pittoreske Nuenen. Daar heb ik tien jaar gewoond, totdat we naar het prachtige Helmond zijn gaan ‘emigreren’. Mijn vleugels heb ik een aantal keren weten te spreiden tijdens mijn studententijd in Granada, Valencia en Ede/Wageningen en binnenkort Tarragona, maar Hotel Mamma bleef toch al die tijd nog mijn favoriete plek op de hele wereld. Ik neem jullie mee door mijn stadje als trotse inwoner van Helmond. Lees je mee?
Het komt vaak voor dat mensen Helmond met iets negatiefs associëren. Je bent óf een tokkie met een Adidaspak permanent geplakt aan je lichaam óf je bent een ontzettende kakker want je woont in één van de Vinex-wijken die Helmond kent. Ik ben zelf beide, want ik ben niet bang om mijn heerlijke huispak aan te doen op weg naar de Cafetaria in ons prachtige kakkerswijkje Brandevoort. Dé wijk om je scriptie over te schrijven hoor dames en heren. Helmonders zijn in ieder geval allemaal fan van een feestje in de Kasteeltuinen, houden van terrassen in de binnenstad en praten ons eigen taaltje. Tegenwoordig binden we geen katten meer op het spek, maar de geschiedenis van Helmond heeft ons wel allemaal naar elkaar toe gebracht. Want Kattenmeppers, dat zijn wij van binnen allemaal.
“Oh ligt dat in Limburg?”; “Is het wel veilig daar?”; “Haha, afvalputje van Brabant”. En een dikke vinger terug.
Kattenmeppers
Maar wie zijn de Helmonders nu eigenlijk? Kattenmeppers (als spotnaam). Naar verluidt aten we vroeger katten – a.k.a. dakhazen – doordat er veel armoede heerste binnen de stad. Ook het Helmondse dialect is zeer interessant voor mensen buiten de stad. Ik moet ook eerlijk zeggen dat ik er zelf ook moeite mee heb. Maar als iemand mij vraagt om het accent op te zetten, dan doe ik wel Richard Batsbak of Gerrie van Boven na: Ge kunt de groete ut Braobant kriege, k*t.
Bietje Helmonds achtergrond
Helmond is een stad in het Peelgebied in de provincie Noord-Brabant. Het ligt op 7-15 minuten met de trein vanuit Eindhoven (want wij hebben maar liefst vier NS-stations) en is ook gemakkelijk te bereiken met de auto, de bezem of te fiets. Helmond was echter niet altijd goed te bewonen, omdat in de Merovingische tijd het huidige Helmond overvloed werd door vele beken. Nu regent het ook veel, maar dat mag de pret niet drukken. Rond het jaar 1000 werd de eerste echte nederzetting gezet, die bekend stond als ‘Die Haghe’. Hierbij werd een oude burcht gebouwd – ’t Oude Huys’, dat uiteindelijk een kasteel is geworden. In 1220 werd deze heerlijkheid gekocht door hertog Hendrik I van Brabant en vijf jaar later stichtte deze beste man de stad Helmond om de invloed van het Gelrevolk terug te dringen. De aanvallen vanuit Gelre bleven maar doorgaan en omstreeks 1325 besloten de toenmalige heren om een vierkante waterburcht erbij te bouwen; dit is het Kasteel Helmond! Ons paradepaardje. Dit kasteel staat tegenwoordig midden in het centrum van Helmond en fungeert als museum, Kasteel van Sinterklaas én als trouwlocatie. Ik nodig je ook zeker uit om dit museum te bezoeken en meer over de Helmondse geschiedenis te weten te komen. Daarnaast zijn er sinds kort veel muurschilderingen te vinden op de Helmondse gebouwen in de binnenstad. Torenhoge ridders bekleden de muren van Helmond en laten zien dat Helmond ook zeker zichzelf staande wist te houden tegenover de Gelrevolkeren.
Enfin, omdat we nu toch lekker op dreef zijn, zal ik nog een paar kleine ontwikkelingen van de Helmondse geschiedenis toelichten. In de eeuwen na de bouw van Kasteel Helmond, kwam dit deel van Nederland in handen van de Spanjaarden en niet veel later de Franse troepen. Veel 18-eeuwse ondernemers vertrokken uit de stad, maar door de versnelde aanleg van de Zuid-Willemsvaart bloeide de economie van Helmond op. Vanaf 1826 ontstonden er voornamelijk veel textielververijen en textieldrukkerijen. Overblijfselen van de textielindustrie zijn te vinden in de monumentale panden aan het kanaal en de Aarle-Rixtelse weg en bijvoorbeeld de grote textielfabrikant Vlisco. De rijkere mensen uit Helmond woonden voornamelijk in de Warande in kapitale villa’s. Als je het leuk vindt om huizen te judgen, kijk je hier je ogen uit. Zet je Funda alvast open in een tablat en kijk of je hier een leuk onderkomen kunt vinden. Misschien worden we wel buren?
Na de inval van de Duitsers in de Tweede Wereldoorlog vonden in 1968 ingrijpende annexaties plaats. Stiphout en delen van de gemeenten Aarle-Rixtel, Bakel, Deurne, Mierlo en Someren werden aan Helmond toegevoegd, waardoor het inwonersaantal steeg. Sindsdien is de stad alleen nog maar aan het groeien en probeert Helmond zijn imago te versterken. Met de komst van theater ’t Speelhuis – helaas afgebrand, maar tegenwoordig in een gloednieuw theater gehuisvest – de kubuswoningen van Piet Blom en de nieuwbouwwijken als Brouwhuis, Dierdonk en Brandevoort, weet de stad zich op een goed tempo bij te benen binnen Nederland. Sindsdien is de auto-industrie in Helmond helemaal aan het floreren en is de Automotive Campus (Brainport Regio) een voorloper over de hele wereld op het gebied van innovatie in de auto-industrie.
Helmond als evenementenstad
Helmond moet het vooral hebben van zijn heerlijke evenementen. Dat maakt een bezoek aan Helmond ontzettend speciaal, zeker met een aantal biertjes die geproduceerd zijn uit ons lokale Kanaalwater (lees: Bavaria). Elk jaar in maart paradeert de Helmondse Lichtjes Parade door de straten van Mierlo-Hout. Verlichte wagens denderen door de wijk en het aanzicht is elk jaar spectaculairder. Natuurlijk is carnaval een hoogtepunt in Keiebijtersstad/Kattegat. De straten in Helmond zijn dan versierd met slingers en door de hele stad trekt een heuse optocht met springende en verklede inwoners. Elke Helmondse wijk heeft zijn eigen carnavalsvereniging, dus je kunt heel veel carnavalsvertier verwachten in onze stad.
Toch zouden de Kasteeltuinconcerten op de vrijdagen van juli en augustus de carnavalsvieringen kunnen overtreffen; Het icoon van ons stadje is natuurlijk Kasteel Helmond. En wat is er nu leuker dan dronken worden tijdens het dansen op de muziek van livebands, direct naast het kasteel? De Kasteeltuinen zijn overigens het hele jaar door heerlijk om te bewandelen. Het ligt direct naast het kanaal waardoor je snel een ijsje kunt eten of een biertje kunt pakken bij de vele terrassen langs het water. Ook het Drakenbootfestival is ontzettend leuk om mee te maken. Verschillende teams racen in de zogenaamde drakenboten op het kanaal om de eerste plek. Rondom het kanaal zijn tal van foodtrucks gevestigd om de honger te stillen.
Maar ook buiten het voorjaar en de zomermaanden is er genoeg te beleven. In december vindt Dickensnight plaats in de wijk waar ik woon, Brandevoort. De sfeervolle gebouwen van de Veste hebben we year-round in de wijk staan, maar tijdens de feestdagen worden de straten ingekleurd met vele kraampjes, straatentertainment, ganzen en lekkernijen. De hele wijk lijkt terug in de tijd te gaan met muziek, eten en een dosis aan vermaak. Nu de winter stilletjes dichterbij komt, beginnen de huizen van de Veste ook hun lampjes op te hangen. Het liefst loop ik nu elke avond een rondje Brandevoort om te genieten van die gezellige lichtjes. Loop je gezellig met me mee?
Naast de leuke evenementen die in de stad worden gevierd, zijn er ook plekken waar het hele jaar door voorstellingen, films of toneelstukken worden getoond: De Cacaofabriek en ’t Speelhuis. De cacaofabriek ligt aan het water, dichtbij het centrum van Helmond. Er zijn vele voorstellingen, expodities, een filmhuis en een brasserie. De naam komt van het gebouw komt van de rijke geschiedenis, want het was van 1894 tot 1932 een productiefabriek van cacaopoeder en chocolade. Tegenwoordigfungeert het gebouw enkel als culturele broedplaats. ’t Speelhuis is een nieuw geopend theater, gebouwd in en rondom de Onze Lieve Vrouwekerk. Ze ontvangen jaarlijks meer dan 160 artiesten en gezelschappen en het is het bezoeken meer dan waard.
Rondje Helmond
Verder heeft Helmond zoveel leuke andere dingen te bieden. Of je nu een verfrissende duik neemt in het natuurzwembad Berkendonk, net als ik door de Stiphoutse bossen verdwaalt of de verschillende dieren in de Warande bezoekt, er is altijd iets te ontdekken.
Het Rondje Helmond is de ideale manier om Helmond te verkennen per fiets. De fietsroute neemt je ruim 45 kilometer mee langs de mooiste plekjes van de stad. Tegenwoordig gaat de route nét niet meer langs ons eigen huis, maar je kunt altijd een kleine omweg nemen voor een lekkere pitstop in Hotel Mamma. Je kunt starten op elke plek van de route en je hoeft alleen maar de bordjes te volgen. Je fietst door de prachtige groenen gebieden en pittoreske woonwijken.
De stad heeft het afgelopen jaar een aantal nieuwe parken weten te bouwen, waardoor Helmond groener dan ooit is. In de binnenstad raad ik je aan om lekker te lunchen (voor tips: stuur me een berichtje) en je kunt ook zeker de palingkwekerij, fruitteeltbedrijven of museums bezoeken die de stad rijk is. Ik ben zelf ook nog aan het bedenken of ik wat wandelroutes kan knutselen zodat je gemakkelijk de hele stad kunt verkennen.
Hopelijk heb ik Helmond een beetje positiever in het daglicht gezet en kan ik je snel verwelkomen in de stad. Vanuit Helmond is het ook heel leuk om de andere dorpen in onze omgeving te bezoeken. Helmond geeft je toegang tot het veengebied De Peel, de pittoreske dorpskernen van Beek en Donk, Lierop, Asten, Bakel en Mierlo, en vanuit Helmond stuit je zo op de Strabrechtse Heide. En niet te vergeten; Eindhoven ligt zo om de hoek en de regio Noord-Limburg is ook helemaal niet ver van ons af.
Hopelijk zijn alle negatieve associaties die je misschien had tegenover mijn stad helemaal verdwenen. Zo niet? Dan verplicht ik je om een leuke wandeling of fietstocht te maken met mij als gids. Ik kan je in ieder geval garanderen dat de meeste inwoners van Helmond hier met plezier wonen en werken, en al mijn vrienden die hier voor het eerst komen ook verbaasd zijn van de glorie in onze stad. Zie ik je snel in Helmond?
Benieuwd naar andere Brabantse steden? Ontdek Breda, Eindhoven of Tilburg.
